Założenia
Pierwszy plan parku powstał w 1931 roku i przygotowany został przez Teodora Chrząńskiego z Warszawy, jednego z najwybitniejszych w Polsce w okresie międzywojennym architektów zieleni. Z pewnością było to miejsce aktywne społecznie, uczęszczane i lubiane. Dawniej znajdowała się tam altana, w której urządzano potańcówki, później – jeszcze do niedawna „muszla koncertowa”. Nowy projekt ma na celu wykorzystać tkwiący w parku potencjał, przyciągnąć do tego miejsca ludzi aktywnych sportowo ale również kulturalnie, odtworzyć stare tradycje.
Park to miejsce ważne dla mieszkańców Tomaszowa, dlatego prace projektowe poprzedziły konsultacje społeczne m.in. ze spacerowiczami w parku, środowiskiem skateowców oraz pracownikami Tomaszowskiego Domu Kultury. Założenia do projektu przygotował Urząd Miasta w Tomaszowie Lubelskim. Nasz botanik znajduje się w centrum miasta i dzięki dobrym rozwiązaniom komunikacyjnym najczęściej pełni funkcję skrótu dla pieszych lub miejsca odpoczynku. Dlatego też ideą towarzyszącą przy tworzeniu projektu było pogodzenie nowoczesnej formy parku z jego stanem zastanym. W działaniach projektowych podkreślano istniejące walory krajobrazowe parku m.in. bogaty drzewostan i urozmaicone ukształtowanie terenu, a także wykorzystano dobrze funkcjonujący układ komunikacyjny.
W projekcie rewitalizacji parku zaplanowano budowę amfiteatru z widownią na 440 osób. Ta zaś zaprojektowana jest w formie schodów terenowych, umieszczona w pierunku północym, aby komforowo oglądać przedstawiania „ze słońcem”, umieszczona na usypanym wzniesieniu, pozwalająca na dłuższe pokazy i prezentacje artystów, siedząc w cieniu drzew. Widownia ma odpowiednio wykreślony profil zapewniający komfort widzenia dla użytkownika. Scena amfiteatru wyniesiona w stosunku do poziomu terenu, będzie posiadać lekkie pokrycie dachowe w postaci membrany rozciągniętej pomiędzy stalowymi łukowymi dźwigarami. Zastosowany kształt zadaszenia, zbliżony do siodła, oraz materiał umożliwia swobodne rozchodzenie się fal dźwiękowych. Przezierna, otwarta forma amfiteatru, zastosowanie lekkich materiałów i odpowiednich profili zapewniają dobrą widoczność i akustykę dla widzów znajdujących się na widowni i poza nią. Opracowanie zakłada również wprowadzenie obiektów rekreacyjnych dla użytkowników w różnym przedziale wiekowym. Zaproponowane rozwiązania nie tylko poszerzą ofertę rekreacyjną, ale też będą służyć integracji międzypokoleniowej mieszkańców.
Wokół parku zaprojektowano ścieżkę zdrowia, czyli ścieżkę do uprawiania joggingu, przy której znajdują się obiekty siłowni zewnętrznej. Według projektu powstanie ponadto bulodrom, strefa seniora, w której znajdować się będą stoliki do gry w szachy i w chińczyka oraz fontanna multimedialna. Fontanna będzie zaopatrzona w trzy rodzaje dysz. Obiekt ma urozmaiconą formę powiazaną z placem wejściowym, składającą się z niecki, dry plazy oraz murków pełniących funkcję siedziska, a także schodów terenowych. Wodotrysk znajdować się będzie w miejscu dotychczas istniejącego ale skierowany będzie wzdłuż ciągu pieszego niejako zajmując przechodnia.
Projekt przewiduje również budowę większego skateparku dla młodzieży. Będzie on wykonany w technologii monolitycznej. Na jego płycie przewiduje się usytuowanie 12 przeszkód. Jest to obiekt niepowtarzalny, ponieważ jego forma uwzględnia zachowanie kilku drzew, które będą rosły w jego wnętrzu. Tomaszowski skatepark będzie posiadał pierwszy bowl w województwie. Miejsce w którym dotychczas znajdował się skatepark, zagospodarowane zostanie na parking. Czasowo mogłyby się tam też odbywać galerie plenerowe przy Tomaszowskim Domu Kultury. Artyści mogliby w ten sposób wystawiać swoje prace dla większego grona publiczności. Na placu przy TDKu w sezonie zimowym przewiduje się montaż lodowiska. Dzięki temu park będzie aktywny również w porach roku kiedy był rzadziej odwiedzany.
W projekcie zachowano w przeważającej części układ istniejących ciągów pieszych, z założeniem wymiany ich nawierzchni. Istniejącą komunikację uzupełniono o nową, związaną z zaprojektowanymi elementami parku. Układ kompozycyjny stworzono w oparciu o dwie główne osie wprowadzające ład przestrzenny i determinujące występowanie poszczególnych stref, obiektów oraz elementów małej architektury. Pierwszą osią jest aleja łącząca dwa wejścia do parku, wejście znajdujące się przy skrzyżowaniu ulic Żwirki i Wigury i Papieża Jana Pawła II, z wejściem przy ul. Słowackiego. Drugą oś stanowi pas zieleni tworzony przez wysokie trawy i rośliny cebulkowate. Znajduje się on w pobliżu organicznej alei parkowej. Aleja ta jest przeznaczona zarówno dla ruchu pieszych jak i rowerzystów. W miejscu symetrii tych dwóch osi znajduje się projektowany obiekt amfiteatru, jako dominanta przestrzenna. Na dwie osie kompozycyjne nałożony jest układ ścieżek prostych przeciwstawnych do osi, łączących funkcjonalne elementy parku oraz układ naturalistyczny ścieżek biegowych i ścieżki spacerowej. Formy zieleni ukształtowane są w dwojaki sposób, pierwszy podkreśla układ osiowy całości, drugi nawiązuje do form organicznych. Główna kompozycja zieleni wyglądem przypominająca meandrującą rzekę skierowana jest w stronę amfiteatru.
Nowymi tworami przestrzennymi są też place. Plac centralny – w kształcie elipsy znajduje się w miejscu dotychczasowego i projektowanego przecięcia się największej ilości ciągów komunikacyjnych, przy placu zabaw. Kolejne trzy place znajdują się w strefach wejściowych parku. Mają one na celu wykreowanie nowych przestrzeni publicznych i miejsc spotkań. Rosnące w miejscach placów drzewa zachowano. Zlokalizowane pod drzewami ławki dają możliwość wypoczynku w cieniu. Całość założenia małej architektury uzupełniona jest o cztery rodzaje betonowych i drewnianych ławek, pojemniki na odpady, stojaki na rowery, tablice informacyjne i zdroje uliczne. W ramach rewitalizacji zaplanowano gruntowną przebudowę systemu oświetlenia parkowego oraz zaprojektowano dodatkowe punkty oświetleniowe.
Stan dzisiejszy
Celem projektu rewitalizacji Parku im. Augusta Krzyżanowskiego w Tomaszowie Lubelskim było jego ożywienie poprzez odtworzenie pierwotnych funkcji i modernizację układu komunikacyjnego. Liczyliśmy, że nastąpi uatrakcyjnienie terenu parku nie tylko pod względem wizualnym ale też pod względem użytkowym. Dziś już nikt nie pamieta jak wyglądął „stary” park, z porozbijanymi butelkami, ciemnymi, niebezpieczymi zagajnikami i zwisającymi z poprzednich zim uszkodzonymi gałęziami. Mało kto wtedy doceniał jego walory.
Dziś już wiemy, że zadania postawione przed projektantami udały się. Park „żyje”, można to potwierdzić na funpage’u parku, gdzie co tydzień publikowane są nowe wydarzenia. Część osób sportowo używa parku, część rekreacyjnie, cieszymy się, że coraz nowe pokolenia korzystają i doceniają rozwiązania projektowe.
Wszystkie zdjęcia zamieszczone na stronie są własnością firmy
Pracownia Projektowa WIMAR Marek Wiśniewski.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Powielanie, kopiowanie, drukowanie
i jakiekolwiek rozpowszechnianie bez zgody właściciela jest zabronione.